Czym jest testament, który sporządzany jest na wypadek śmierci?

Mówiąc potocznie testament jest dokumentem, w którym przyszły spadkodawca może określić, komu
po jego śmierci przypadnie cały jego majątek bądź pojedyncze przedmioty wchodzące w jego skład.
Na gruncie prawa cywilnego testament jest jedyną czynnością prawną pozwalającą rozporządzać całością majątku lub jego poszczególnymi częściami na rzecz wybranych przez siebie osób. Jest to tzw. czynność mortis causa, tj. na wypadek śmierci. Innymi słowy testament jest swoistym oświadczeniem woli, w którym uprawniona osoba decyduje o przeznaczeniu swojego majątku.

Kto może sporządzić testament?

Sporządzić testament może tylko i wyłącznie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Jest to osoba pełnoletnia, która nie jest ubezwłasnowolniona całkowicie lub nawet częściowo. Zdolność spadkodawcy do sporządzenia oraz odwołania testamentu to zdolność testowania. Testament, który jest sporządzony przez osobę niemającą pełnej zdolności do czynności prawnych jest bezwzględnie nieważny. Oznacza to, że nie wywołuje żadnych skutków prawnych.

należy przyjąć, że jest on uprawniony do sporządzenia testamentu, który po jego śmierci wywoła określone skutki prawne. Jeżeli jednak w chwili sporządzenia testamentu spadkodawca, np. w skutek choroby, znajdował się w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji lub wyrażenie woli, testament będzie nieważny.

 

Jakie warunki powinien spełniać ważny testament?

Testament to jedna z nielicznych czynności prawnych, których nie można dokonać przez przedstawiciela ani nawet pełnomocnika (w przeciwieństwie np. do małżeństwa, które można zawrzeć przez pełnomocnika). Takie uregulowanie ma przede wszystkim zagwarantować swobodę podjęcia i wyrażenia woli przez spadkodawcę oraz zabezpieczyć przed fałszowaniem aktów ostatniej woli. Testament musi być sporządzony w jednej z dozwolonych prawem form. W przeciwnym razie będzie nieważny i po śmierci spadkodawcy nie wywoła zamierzonych skutków prawnych. Testament może obejmować wolę tylko i wyłącznie jednego spadkodawcy.

W jakiej formie należy sporządzić prawnie skuteczny testament?

Testament jest ważny, gdy jest sporządzony w odpowiedniej formie,która jest przewidziana przepisami prawa. Działanie spadkodawcy wymaga zachowania formy przewidzianej dla testamentów zwykłych do których zalicza się: testament własnoręczny, testament notarialny oraz tzw. testament alograficzny. Natomiast testowanie w okolicznościach nadzwyczajnych – formy zastrzeżonej dla testamentów szczególnych, tj. ustnego, podróżnego oraz wojskowego. Testament najczęściej sporządza się jednak u notariusza bądź w sposób własnoręczny.

Kiedy testament własnoręczny będzie ważny?
Testament własnoręczny (inaczej holograficzny) jest ważny, gdy jest sporządzony w całości pismem ręcznym, własnoręcznie podpisany oraz ma datę. Z punktu widzenia skuteczności testamentu sporządzonego w ten sposób, nie ma znaczenia jakim narzędziem posłużył się spadkodawca, tj. czy pisał długopisem, flamastrem czy ołówkiem, ani na jakim podłożu (kartka, materiał). Co ważne, podpis testatora musi być własnoręczny! Musi znajdować się pod całym dokumentem zawierającym rozporządzenie na wypadek śmierci oraz powinien zawierać
co najmniej nazwisko spadkodawcy. Niedochowanie któregokolwiek z powyższych warunków skutkuje nieważnością testamentu. Data powinna zawierać oznaczenie dnia, miesiąca i roku sporządzenia testamentu. Jednakże brak daty powoduje nieważność testamentu tylko gdy istnieje wątpliwości co do zdolności testowania spadkodawcy, uniemożliwia jednoznaczną interpretację jego treści albo spadkodawca sporządził kilka testamentów i nie można ustalić ich wzajemnych stosunków. Ważny testament nie musi być mieć tytułu „testament”.

Czy testament można odwołać?

Co ważne raz sporządzony testament nie jest bezwzględnie wiążący. Każdy testament spadkodawca może odwołać. Jednakże skutecznego odwołania testamentu może dokonać również tylko i wyłącznie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Testament notarialny może być sporządzony jedynie u notariusza.

W razie wątpliwości adwokat bądź radca prawny udzieli wszelkich wskazówek i pomoże w sporządzeniu ważnego testamentu.