Komu i kiedy przysługuje zachowek?

Pytanie dotyczące zachowku często zadają sobie osoby, które straciły bliskiego i zastanawiają się, czy mają prawo do części jego majątku. Zachowek to bowiem instytucja prawa spadkowego, która ma na celu ochronę interesów najbliższych członków rodziny zmarłego. W artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, omawiając kwestie takie jak uprawnienia do zachowku, jego wysokość oraz sposób dochodzenia roszczeń związanych z tym prawem.

Uprawnienia do zachowku

Zachowek przysługuje tylko określonym osobom, a mianowicie zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego. Zstępni to dzieci, wnuki, prawnuki itp., czyli osoby pochodzące od zmarłego w linii prostej w dół. Jeśli chodzi o małżonka, to zachowek przysługuje mu niezależnie od tego, czy był on w chwili śmierci zmarłego w separacji czy nie. Rodzice zmarłego mają prawo do zachowku tylko wtedy, gdy nie żyją już żadni zstępni ani małżonek zmarłego.

Wysokość zachowku

Wysokość zachowku ustalana jest na podstawie wartości majątku pozostawionego przez zmarłego oraz liczby osób uprawnionych do zachowku. Wartość ta nie może być jednak niższa niż połowa wartości udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu, gdyby dziedziczył on na podstawie ustawy. Oznacza to, że osoba uprawniona do zachowku otrzyma co najmniej połowę tego, co otrzymałaby w przypadku dziedziczenia ustawowego.

Sposoby dochodzenia roszczeń związanych z zachowkiem

Roszczenia związane z zachowkiem można dochodzić na dwa sposoby. Niezależnie jednak od jego rodzaju warto współpracować z adwokatem od podziału majątku, który zajmie się wszelkimi formalnościami w imieniu klienta. Pierwszym z nich jest tzw. powództwo o zachowek, które można wytoczyć przed sądem przeciwko spadkobiercom.

Drugim sposobem jest wniesienie do sądu wniosku o wydanie postanowienia o ustaleniu wysokości zachowku. W obu przypadkach uprawniony musi wykazać swoje prawo do zachowku oraz okoliczności uzasadniające jego wysokość. Co więcej, roszczenia przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o swoim prawie do zachowku oraz o osobie obowiązanej do jego świadczenia