Kiedy czynność prawna może zostać uznana za bezskuteczną?

Czynności prawne są nieodłącznym elementem codziennego życia, zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej. Zawieranie umów, sporządzanie testamentów czy dokonywanie darowizn to tylko niektóre z przykładów działań, które mają na celu wywołanie określonych skutków prawnych. Jednak nie każda czynność prawna prowadzi do zamierzonych rezultatów. W pewnych okolicznościach może się okazać, że dana czynność jest bezskuteczna, co oznacza, że nie wywołuje ona skutków prawnych, na które liczyły strony. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej sytuacjom, w których czynność prawna może zostać uznana za bezskuteczną oraz różnym rodzajom bezskuteczności.

Pojęcie bezskuteczności czynności prawnej

Bezskuteczność czynności prawnej oznacza, że dana czynność nie wywołuje zamierzonych przez strony skutków prawnych. Może to wynikać z różnych przyczyn, takich jak naruszenie przepisów prawa, brak spełnienia określonych warunków do dokonania czynności czy sprzeczność z normami społecznymi. Jak wyjaśnia przedstawiciel naszej kancelarii adwokackiej z Warszawy, bezskuteczność może mieć różny charakter i różne skutki w zależności od konkretnej sytuacji.

• Bezskuteczność absolutna

Bezskuteczność absolutna występuje w sytuacjach, gdy czynność prawna jest sprzeczna z przepisami prawa lub normami społecznymi. Oznacza to, że czynność taka jest nieważna z mocy prawa i nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Przykładem może być umowa zawarta w celu obejścia przepisów prawa lub umowa sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

• Bezskuteczność względna

Bezskuteczność względna ma miejsce wtedy, gdy czynność prawna jest sprzeczna z interesem jednej ze stron. W przeciwieństwie do bezskuteczności absolutnej bezskuteczność względna nie oznacza automatycznej nieważności czynności prawnej. Strona, której interes został naruszony, ma możliwość wystąpienia z odpowiednimi roszczeniami w celu ochrony swoich praw. Przykładem może być sytuacja, w której jedna ze stron umowy została wprowadzona w błąd co do istotnych okoliczności.

Skutki bezskuteczności czynności prawnej

Skutki bezskuteczności czynności prawnej mogą być różne w zależności od jej charakteru. W przypadku bezskuteczności absolutnej czynność jest nieważna od samego początku i nie wywołuje żadnych skutków prawnych. W praktyce oznacza to, że strony muszą przywrócić stan sprzed zawarcia umowy lub dokonać odpowiednich rozliczeń. Natomiast w przypadku bezskuteczności względnej strona poszkodowana może dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej, co może prowadzić do unieważnienia czynności lub uzyskania odszkodowania.